Chomsky herdenkt 9/11

"Het is wel eens goed om je te realiseren dat de misdaden nog erger had kunnen zijn. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat de aanval zo ver was gegaan dat ook het Witte Huis gebombardeerd was, de President gedood, er zou een brute militaire dictatuur geïnstalleerd zijn die duizenden gedood en tientallen duizenden gemarteld zou hebben, terwijl er een internationaal terreurcentrum zou zijn opgericht dat meehielp om elders in de wereld soortgelijke marteling en terreurstaten op te richten en een internationale moordpartij zou aanrichten, en als een extraatjes, een team van economen zou hebben ingezet - laten we ze "de Kandahar boys" noemen - die de economie razendsnel in de ergste depressie van haar geschiedenis deed tuimelen. Dat zou zonder enige twijfel erger geweest zijn dan 9/11.
Helaas is dit niet een gedachte-experiment. Het is echt gebeurd. De enige onjuistheid in dit korte overzicht is dat de cijfers met 25 moeten worden vermenigvuldigd om het tot de juiste proporties, per hoofd van de bevolking terug te voeren. Ik heb het hier natuurlijk over hetgeen wat men in Latijns-Amerika vaak "de eerste 9/11" noemt. 11 september 1973, toen de VS slaagde in zijn verwoede pogingen om de democratische regering van Salvador Allende in Chili met een militaire staatsgreep omver te werpen, en waarmee het brute regime van generaal Pinochet's aan de macht kwam."

- Noam Chomsky

Dit werk is valt onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie.

Chomsky - Rode lijnen in Oekraïne en elders

 (Vertaling van het artikel 'Red Lines in Ukraine and Elsewhere', van Noam Chomsky, verschenen in Truthout op 2 mei 2014)

De huidige crisis in Oekraïne is dermate ernstig en dreigend, dat sommige commentatoren het zelfs vergelijken met de Cuba-crisis van 1962.

Columnist Thanassis Cambanis vat de kern van de zaak kort en bondig samen in The Boston Globe : "President Poetins annexatie van de Krim is een breuk in de bestaande orde waarop Amerika en zijn bondgenoten zijn gaan vertrouwen sinds het einde van de Koude Oorlog - één die  voorschrijft dat grote mogendheden alleen militair ingrijpen wanneer zij een internationale consensus aan hun zijde weten, of bij gebrek daaraan, niet de rode lijnen overschrijden die door een rivaliserende macht zijn getrokken.
De meest extreme internationale misdaad van dit tijdperk, de Amerikaans / Britse invasie van Irak, maakte daarom dus geen inbreuk op de wereldorde - omdat, nadat men er niet in slaagde internationale steun te verwerven, de aanvallers geen Russisch of Chinees rode lijnen overschreden.

Poetins overname van de Krim en zijn ambities in Oekraïne overschrijden de Amerikaanse rode lijnen daarentegen wél. Het is daarom dat "Obama er op gericht is om het Rusland van Poetin te isoleren door het af te snijden van de economische en politieke banden met de buitenwereld, de expansionistische ambities in de regio dermate te limiteren dat het min of meer een paria staat wordt" volgens Peter Baker in The New York Times.

Kortom, Amerikaanse rode lijnen, staan stevig verankerd aan de grenzen van Rusland. Russische ambities "in de eigen wijk" schenden daarom de wereldorde en veroorzaken crises.

Dit is een generalisatie. Het wordt andere landen soms toegestaan rode lijnen te hebben - langs hun grenzen (waar tevens de rode lijnen van de VS liggen). Maar niet Irak bijvoorbeeld. Of Iran, dat voortdurend door de VS met een aanval bedreigd wordt ("geen enkele optie wordt uitgesloten").

Dergelijke bedreigingen schenden niet alleen het Handvest van de Verenigde Naties, maar ook de - door de VS juist ondertekende - resolutie van Algemene Vergadering waarin Rusland veroordeeld werd. Deze resolutie opende met het benadrukken van het VN Handvest verbod  op "dreiging met of gebruik van geweld" bij internationale aangelegenheden.

De Cubaanse raket crisis maakte de rode lijnen van de grote mogendheden scherp zichtbaar. De wereld kwam gevaarlijk dicht bij een kernoorlog toen president Kennedy premier Chroesjtsjov's aanbod verwierp om de crisis te beëindigen door middel van een gelijktijdige openbare terugtrekking van Russische raketten uit Cuba en de Amerikaanse raketten uit Turkije. (De Amerikaanse raketten waren al gepland om te worden vervangen door veel meer dodelijke Polaris onderzeeërs, onderdeel van het enorm systeem, gericht op de vernietiging van Rusland.)

Ook in dit geval waren de rode lijnen van de Verenigde Staten ook verbonden aan de grenzen van Rusland, en dat werd door alle partijen geaccepteerd.

Ten tijde van de Amerikaanse invasie van Indochina, werden - net zoals zoals tijdens de invasie van Irak - geen geen rode lijnen overschreden, net zo min als bij menig andere Amerikaanse plundering wereldwijd. Om het cruciale punt herhalen: Tegenstanders zijn soms toegestaan om rode lijnen te hebben, maar slechts aan hun landsgrenzen, daar waar tevens Amerika's rode lijnen gelegen zijn. Als een tegenstander "expansionistische ambities in zijn eigen wijk" heeft en daarbij de rode lijnen van de VS overschrijdt, krijgt de wereld te maken met een crisis.

In het laatste nummer van het Harvard-MIT tijdschrift 'International Security', legt professor Yong Feng Khong van de Oxford Universiteit uit dat er een "lange (en door zowel Democraten als Republikeinen gevolgde) traditie bestaat in het Amerikaanse strategisch denken: opeenvolgende regeringen hebben benadrukt dat het van het van vitaal belang is voor de Verenigde Staten om een vijandige hegemonie te voorkomen die één van de belangrijke regio's van de wereld zou kunnen gaan domineren."

Bovendien is het algemeen aanvaard dat de Verenigde Staten moeten "vasthouden aan hun overwicht", want "het is de Amerikaanse hegemonie dat de regionale vrede en stabiliteit heeft gehandhaafd" - waarvan het laatste een vakterm is die verwijst naar; onderwerping aan Amerikaanse eisen.

Feitelijk denkt de wereld geheel anders en beschouwt het de VS als een 'paria staat' en 'het grootse gevaar voor de wereldvrede', zonder concurrentie van betekenis in de polls. Maar wat weet die wereld nou helemaal?

Het artikel van Khong gaat over de crisis in Azië als gevolg van de opkomst van China, dat zich beweegt in de richting van een "economische toppositie in Azië" en dat net zoals Rusland, "expansionistische ambities in zijn eigen wijk" heeft, met als gevolg - het overschrijden van Amerikaanse rode lijnen.

President Obama's recente Azië trip was dan ook om de "lange (en zowel Democratisch als Republikeinse) traditie" in diplomatieke bewoording te benadrukken...

De praktisch universele westerse veroordeling van Poetin omvat tevens een verwijzing naar diens "emotionele toespraak", waarin hij zich bitter beklaagde over het feit dat de VS en zijn bondgenoten "telkens opnieuw ons hadden bedrogen, beslissingen achter onze rug om hadden genomen, ons met voldongen feiten geconfronteerd. met de uitbreiding van de NAVO in het Oosten, met de inzet van militaire infrastructuur aan onze grenzen. Er werd ons telkens hetzelfde verteld: "Wel, dit heeft geen enkele betrekking op jullie".

Poetins klachten zijn feitelijk juist. Toen president Gorbatsjov akkoord ging me de eenwording van Duitsland als onderdeel van de NAVO - achteraf bekeken een verbazingwekkende concessie - was er een 'voor wat, hoort wat afspraak'. Met Washington werd afgesproken dat de NAVO  "geen enkele inch oostwaarts" zou opschuiven. Waarmee Oost Duitsland bedoeld werd.

De belofte werd meteen gebroken, en toen Gorbatsjov klaagde, kreeg hij te horen dat het slechts een mondelinge toezegging was. En dus geen waarde had.

President Clinton ging nog veel verder met de NAVO uitbreiding naar het oosten, richting de grenzen van Rusland. Tegenwoordig wordt er al gesproken over NAVO uitbreiding tot aan Oekraïne, diep in de historische Russische "buurt." Maar dit heeft "geen betrekking op" de Russen, omdat het voor "de handhaving van vrede en stabiliteit" noodzakelijk is dat de Amerikaanse rode lijnen bevestigd zijn aan de grenzen van Rusland.

De annexatie door Rusland van de Krim was een onrechtmatige daad, in strijd met het internationaal recht en specifieke verdragen. Het is niet gemakkelijk om iets vergelijkbaar vinden in de afgelopen jaren - de invasie van Irak is een veel grotere misdaad.

Dat doet denken aan iets vergelijkbaars; de Amerikaanse heerschappij over Guantanamo Bay in het zuidoosten van Cuba. Guantanamo werd in 1903 onder gewapende bedreiging ontrukt van Cuba en daarna niet meer niet afgestaan, ondanks de eisen van Cuba sinds de bereikte onafhankelijkheid in 1959.

Rusland heeft zonder enige twijfel een veel sterkere zaak. Nog afgezien van sterke interne steun voor de annexatie, is de Krim historisch Russisch; het is de enige Russische warm water haven, de thuisbasis van de vloot van Rusland en van enorme strategisch belang. De Verenigde Staten kan geen enkele aanspraak maken op Guantanamo, anders dan zijn geweldsmonopolie.

De VS beweert geschokt te zijn door de Cubaanse schendingen van de mensenrechten, zonder zich te realiseren dat de ergste van dergelijke schendingen plaatsvinden in Guantanamo; dat de geldigheid van  aanklachten tegen Cuba qua vergelijking niet in de buurt komen van dagelijkse praktijken van de Latijns-Amerikaanse klanten van Washington; en dat Cuba sinds de onafhankelijkheid zeer ernstig en niet-aflatend door de VS aangevallen wordt.

Maar niets van dit alles overschrijdt iemands rode lijnen of veroorzaakt een crisis. Het valt in de categorie van de Amerikaanse invasies van Indo-China en Irak, de reguliere omverwerping van de parlementaire regimes en installatie van wrede dictaturen, en onze afschuwelijke historie in het uitoefenen van "het handhaven van vrede en stabiliteit."


Dit werk is valt onder een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Unported-licentie.

Een interview met Noam Chomsky over Obama's mensenrechtenreputatie

Dit artikel verscheen een paar dagen terug in o.m. Counterpunch. Het betreft een interview van Eric Bailey met Noam Chomsky. Ik heb het zo goed als ik kan vertaald en waar nodig bepaalde woorden en begrippen die verdere uitleg behoeven voorzien van een * en als voetnoot opgenomen aan het eind van het artikel.

Professor Noam Chomsky is een professor en hoogleraar (emeritus) op de afdeling Taalkunde & Filosofie aan het 'Massachusetts Institute of Technology' (MIT). Hij volgde zijn opleiding bij de Universiteit van Pennsylvania en aan de Harvard University als een Harvard Junior Fellow. Hij behaalde zijn doctoraat taalkunde aan de Universiteit van Pennsylvania in 1955. In de 57 jaren daarna doceerde hij aan het MIT. Naast zijn academische werk in de taalkunde, verwierf professor Chomsky naam als politiek activist en filosoof , die in 1967 landelijke bekendheid kreeg vanwege zijn verzet tegen de oorlog in Vietnam en heeft zich sindsdien regelmatig uitgesproken tegen het Amerikaanse buitenlandse en binnenlandse beleid en de Amerikaanse mainstream massamedia. Tussen zijn academische carrière en zijn werk als politiek activist en dissident, publiceerde hij meer dan 100 boeken. Aan de vooravond van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2012 , besprak hij met Eric Bailey van 'Torture Magazine' de mensenrechtenreputatie onder de regering van president Obama en het militaire interventiebeleid dat toegenomen lijkt te zijn tijdens de Arabische lente.

EB: De Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn nabij en de laatste vier jaar lieten aanzienlijke veranderingen zien in het Amerikaanse federale beleid met betrekking tot de mensenrechten. Een van de weinige voorbeelden van samenwerking tussen de Democratische en Republikeinse partijen in de afgelopen vier jaar is het passeren van de 'National Defense Authorization Act' (NDAA) van 2012. Dit wetsvoorstel heeft het Amerikaanse leger de macht gegeven om Amerikaanse burgers te arresteren, voor onbepaalde tijd, zonder aanklacht, proces, of enige andere vorm van een behoorlijke rechtsgang en de regering-Obama is en blijft in een voortdurende juridische strijd verwikkeld om te voorkomen dat dit door het Federale Hof als ongrondwettelijk verklaard zal worden. Obama gaf toestemming voor de moord op drie Amerikaanse burgers, met inbegrip van Anwar al-Awlaki en zijn 16-jarige zoon, weliswaar alle leden van Al Qaida, maar allemaal zonder rechterlijke toetsing. Daarnaast blijft de Guantanamo Bay gevangenis open, werd de Patriot Act verlengd, en de TSA* werd met sneltreinvaart uitgebreid. Wat is uw mening over de mensenrechtensituatie in Amerika over de afgelopen vier jaar en kunt u het beleid van Obama te vergelijken met die van zijn voorganger, George W. Bush?

NC: Obama's beleid is ongeveer hetzelfde als dat van Bush, al zijn er enkele kleine verschillen, maar dat is geen grote verrassing. De Democraten steunden het Bush beleid. Er waren enkele bezwaren op veelal partijgebonden gronden, maar voor het grootste deel steunden zij zijn beleid en het is niet verwonderlijk dat ze dat zijn blijven doen. In sommige opzichten is Obama zelfs verder gegaan dan Bush. De NDAA, die je noemde, werd niet geïnitieerd door Obama, (toen het door het Congres kwam, zei hij dat hij het niet mee eens was en het niet zou implementeren), maar hij tekende toch voor deze wet en sprak niet zijn veto uit. Het werd doorgedrukt door haviken, met inbegrip van Joe Lieberman en anderen. Er is in feite helemaal niet veel veranderd. Het slechtste deel van de NDAA is dat het classificeerde - of rechtmatig maakte - wat al een regelmatige praktijk was. De praktijken waren niet significant verschillend. Dat ene deel dat publieke aandacht kreeg is waarover jij nu spreekt , het deel dat de onbeperkte detentie van Amerikaanse burgers mogelijk maakt, maar waarom het toestaan van onbeperkte detentie van willekeurig wie? Het is een grove schending van de fundamentele mensenrechten en burgerrecht, die terugvoert tot aan de Magna Carta in de 13e eeuw, dus het is een zeer ernstige aanval op de elementaire burgerrechten, zowel onder Bush en onder Obama. Beide politieke partijen steunen het!

Wat het moorden betreft is onder Obama de wereldwijde moordcampagne sterk toegenomen. Hoewel het is een initiatief van Bush was, is het uitgebreid onder Obama en en omvat nu ook Amerikaanse burgers, weer met tweepartijdige steun en met niets meer dan wat lichte kritiek, want het was een Amerikaan.* Maar nogmaals, waarom zou je het recht hebben om iemand te vermoorden? Stel bijvoorbeeld dat Iran leden van het Congres zou vermoorden die opriepen tot een aanval op Iran. Zouden we dat normaal vinden? Dat zou veel meer gerechtvaardigd zijn, maar natuurlijk zouden we dat zien als een oorlogsdaad. De echte vraag is, waarom iemand vermoorden? De regering heeft het overduidelijk gemaakt dat de moorden persoonlijk zijn goedgekeurd door Obama en de criteria voor die moorden zijn erg vaag. Als een groep mannen ergens waargenomen zijn door een drone die, laten we zeggen, iets in een vrachtwagen aan het inladen zijn, en er enige verdenking zou bestaan dat het misschien militanten zijn, dan is het prima om ze te doden en ze als schuldig te beschouwen, tenzij ze later onschuldig blijken te zijn. Dat is de formulering die de Verenigde Staten gebruiken en het is zo'n grove schending van de fundamentele rechten van de mens dat het nauwelijks te bespreken valt.

De vraag betreffende 'correcte rechtsgang' is wel degelijk ter sprake gekomen, omdat de VS wel een grondwet heeft die zegt dat niemand wordt beroofd van hun rechten zonder een juridisch correcte rechtsgang - opnieuw, dit gaat terug tot de 13e eeuw in Engeland - dus rees de vraag, "Hoe zit het met een juridisch correcte rechtsgang? " De procureur-generaal van Obama's ministerie van Justitie, Eric Holder, legde uit dat er sprake was een correcte rechtsgang in deze zaken, omdat deze binnen de regering vooraf besproken waren. Dat is niet eens een slechte grap! De Britse koningen uit de 13e eeuw zouden dit hebben toegejuicht. "Zeker, als we erover praten is dat een correcte procedure." En dat, nogmaals, werd zonder enige controverse aangenomen.

In feite, kunnen we dezelfde vraag stellen over de moord op Osama Bin Laden. Let op dat ik de term "moord" gebruik. Wanneer zwaar bewapende elitetroepen een verdachte, ongewapend en weerloos, vergezeld van zijn vrouwen te pakken krijgen, hem vervolgens neerschieten en hem doden en zijn lichaam - zonder een autopsie - dumpen in de oceaan, is dat regelrechte moord. Let ook op dat ik "verdachte" zei. De reden hiervoor is vanwege een ander rechtsbeginsel, dat ook terug gaat tot de 13e eeuw - dat een mens onschuldig wordt gehouden tot het tegendeel bewezen is. Voor die tijd is hij een verdachte. In het geval van Osama Bin Laden, heeft de Verenigde Staten hem nooit formeel in staat van beschuldiging gesteld over 9/11 en een deel van de reden was dat men niet wist of hij verantwoordelijk was. In feite, acht maanden na 9/11 en na de meest intensieve onderzoek in de geschiedenis, legde de FBI uit dat zij vermoedde dat het 9/11 complot werd uitgebroed in Afghanistan, (geen vermelding van Bin Laden) en uitgevoerd werd in de Verenigde Arabische emiraten, Duitsland, en natuurlijk de Verenigde Staten. Dat is acht maanden na de aanval en er is niets inhoudelijks dat ze sindsdien hebben ontdekt dat deze verdenking versterkt. Mijn eigen veronderstelling is dat de verdenking vrijwel zeker correct is, maar er is een groot verschil tussen het hebben van een zeer zeker geloof en het aantonen van iemands schuld. En zelfs als hij schuldig zou zijn, had hij opgepakt moeten worden en voorgeleid aan een rechter. Dat is Britse en Amerikaanse wetgeving die terug te gaan is voor acht eeuwen. Hij is niet de bedoeling om te worden vermoord en het lichaam gedumpt zonder een autopsie, maar niettemin is de bijval hiervoor bijna universeel. In feite schreef ik een van de weinige kritische artikelen hierover en mijn artikel werd zwaar veroordeeld door commentatoren langs het hele spectrum, inclusief die van links, want de moord was zo overduidelijk gerechtvaardigd, omdat we hem verdachten van het plegen van een misdaad tegen ons. En dat zegt iets over de belangrijke, zou ik zeggen, "morele degeneratie" die voorkomt in de hele intellectuele klasse. En ja, Obama heeft dit voortgezet en in sommige opzichten uitgebreid, maar dat komt nauwelijks als een verrassing.

De verrotting zit veel dieper dan dat.

EB: Het is iets meer dan 10 jaar na de publicatie van de regering-Bush "Torture memo's". Deze memo's zorgden voor een wettelijke rechtvaardiging voor de marteling van gedetineerden door de CIA in verband met de "War on Terror." De inhoud van de memo's zijn huiveringwekkend en hebben internationaal voor een nieuwe discussie over marteling gezorgd. Ondanks alle beloftes van president Obama om de illegale detentiecentra te sluiten, lijkt het erop dat "black site" activiteiten nog steeds voorkomen. Wat zijn uw opvattingen over deze detentiecentra en marteling door de CIA ? Wat denkt u tevens over de belofte van Obama over de CIA hervormingen in 2008 en hoe heeft de werkelijkheid van zijn presidentschap zich verhouden tot deze beloften?

NC: Er zijn een aantal presidentiële orders waaruit afkeuring blijkt voor de meest extreme vormen van marteling, maar Bagram* blijft open en wordt niet geïnspecteerd. Dat is waarschijnlijk het ergste in Afghanistan. Guantanamo is nog steeds open, maar het is onwaarschijnlijk dat er ernstige martelingen gaande zijn in Guantanamo. Er is gewoon te veel controle. Er zijn militaire juristen aanwezig en bewijzen komen met regelmaat naar buiten, dus ik vermoed niet dat dat nog steeds een martelkamer is, maar het is nog steeds een illegale detentiekamer, en Bagram en wie weet hoeveel andere zijn nog steeds in gebruik. De "rendition" praktijken lijkt niet op het zelfde niveau door te gaan, maar dat was het tot voor kort nog wel.

'Rendition' is gewoon het verzenden van mensen naar het buitenland om te worden gemarteld. Eigenlijk is dat ook uitgesloten door de Magna Carta - het fundament van het Anglo-Amerikaanse recht. Het is uitdrukkelijk uitgesloten iemand overzee te sturen om te worden gestraft en gemarteld. En niet alleen de Verenigde Staten maakten zich daar schuldig aan. Het is gebeurd in heel West-Europa. Groot-Brittannië heeft deelgenomen. Zweden heeft deelgenomen. Het is een van de redenen voor een groot deel van de zorgen over de uitlevering van Julian Assange aan Zweden. Canada is betrokken, net zoals Ierland, maar het siert Ierland dat het een van de weinige plekken was waar er massale burgerprotesten waren tegen het gebruik ​​van Shannon Airport voor de CIA transfers. In de meeste landen is er weinig protest of werd er met geen woord over gesproken. Ik weet niets van recente gevallen dus misschien wordt dit beleid niet meer toegepast, maar het zou me niet verbazen als het nog steeds gebeurde.

EB: Als we de VS even verlaten, het Midden-Oosten heeft altijd al bol gestaan van mensenrechtenschendingen, maar de onrust van de Arabische lente heeft bijgedragen tot een intensivering van dergelijke misbruiken in vele landen. Waar de dictaturen in Tunesië en Egypte werden verdreven zonder dat deze tot een burgeroorlog hebben geleid, hebben we in landen als Libië, Syrië en Jemen hevige gevechten gezien. Wat het Amerika en de NAVO aandeel betreft is het gewoonweg alweer een andere militaire interventie met de Libische burgeroorlog en is het alleen de koppigheid van Rusland en China die een soortgelijke interventie hebben verhinderd in Syrië. In beide gevallen hebben de rebellen gevraagd, zelfs gesmeekt, om de Amerikaanse en Europese hulp met hun oorlogsinspanningen, maar hebben bewezen absoluut niet geïnteresseerd te zijn in onderhandelde schikkingen met hun dictatoriale tegenstanders, zelfs wanneer hulp van buitenaf uitblijft. Wat is uw mening over militaire interventies, zowel de interventie die we zagen in Libië en degene waarom gevraagd wordt in Syrië? Is het moreel verantwoord om het leven van mensen uit Texas en Louisiana in de waagschaal te stellen voor de interne conflicten van Libiërs en Syriërs? Omgekeerd, kan weigeren in te grijpen worden goedgepraat als hele steden, zoals Misrata, Benghazi, Aleppo en Homs werden of worden bedreigd met totale vernietiging en tienduizenden burgers worden gedood?

NC: Nou, laten we beginnen met Syrië. Het enige waarover ik het niet met je eens ben is dat ik ten zeerste betwijfel dat Rusland en China iets te maken hadden met het uitblijven van een Amerikaanse of westerse militaire interventie in Syrië . Ik heb zelfs een sterk vermoeden dat de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk het Russische veto hebben verwelkomd, want dat gaf hen een excuus om niets te doen. Nu kunnen ze zeggen: "Hoe kunnen we iets doen? De Russen en de Chinezen hebben het veto! " In feite, als ze hadden willen ingrijpen, zouden zij zich op geen enkele manier iets hebben aangetrokken van een Russisch of Chinees veto. Dat laat de geschiedenis duidelijk zien, maar ze wilden niet ingrijpen en ze willen nu niet ingrijpen. De strategische commandocentra van de militaire-en inlichtingendiensten zijn er gewoon sterk tegen gekant. Sommigen zijn er tegen vanwege technische, militaire redenen, en anderen omdat ze niet zien wie ze kunnen ondersteunen t.b.v. hun belangen. Ze zijn niet bijzonder gesteld op Assad, ook al sloot hij min of meer goed aan bij Amerikaanse en Israëlische belangen, maar ze zijn evenmin gesteld op de oppositie, vooral hun islamistische elementen, zodat ze liever aan de zijlijn blijven staan. Het is een beetje interessant dat Israël niets doet. Ze zouden niet veel hoeven te doen. Israël zou gemakkelijk troepen kunnen mobiliseren in de Golan Heights (Syrisch grondgebied dat Israël illegaal geannexeerd heeft). Ze zouden daar troepen kunnen mobiliseren, op slechts ongeveer 60 kilometer van Damascus, die Assad zouden dwingen de militaire troepen te sturen naar de grens aan en trekt ze uit de buurt van gebieden waar de rebellen actief zijn. Dus dat zou directe steun voor de rebellen zijn, maar zonder een schot te lossen en zonder de grens te overschrijden.

Maar er is geen sprake van en ik denk dat dat aangeeft dat Israël, de Verenigde Staten en hun bondgenoten gewoonweg geen stappen willen nemen dat het regime zal ondermijnen, gewoon uit eigen belang. Een humanitair aspect speelt hierin geen enkele rol.

Wat Libië betreft, moeten we een beetje voorzichtig zijn, want er waren twee interventies in Libië. De eerste was onder de auspiciën van de Verenigde Naties. Dat is VN-resolutie 1973. Deze resolutie riep op tot een no-fly zone, een wapenstilstand, en de start van de onderhandelingen en diplomatie.

EB: Dat was de interventie, waarvoor als motivatie werd opgegeven dat het om het voorkomen van de vernietiging van Benghazi zou zijn?

NC: Nou, we weten niet of Benghazi zou worden vernietigd, maar er werd om gevraagd om een mogelijke aanval op Benghazi te voorkomen. Je kunt er over discussiëren hoe waarschijnlijk die aanval was, maar persoonlijk had ik het gevoel dat dit legitiem was - om te proberen mogelijke wreedheden te stoppen. Maar die interventie duurde ongeveer vijf minuten. Bijna onmiddellijk overtraden de NAVO-machten (Frankrijk en Groot-Brittannië voorop en de Verenigde Staten volgend) radicaal de resolutie, en groeiden uit tot de luchtmacht van de rebellen. De resolutie rechtvaardigt dat op geen enkele manier. Het deed een oproep tot "de nodige maatregelen" om burgers te beschermen, maar er is een groot verschil tussen de bescherming van burgers en de luchtmacht voor de rebellen zijn.

Misschien hadden we aan de kant moeten staan van de strijdende rebellen. Dat is een aparte vraag, maar dit was vrij duidelijk in strijd met de resolutie. Het gebeurde zeker niet vanwege een gebrek aan alternatieve opties. Gaddafi bood een wapenstilstand aan. Of hij het meende of niet weet niemand, omdat het gelijk afgewezen werd.

Overigens was het grootste deel van de wereld fel gekant tegen dit pact. Er was vrijwel geen steun voor. De Afrikaanse Unie (Libië is immers een Afrikaans land) was er gelijk fel op tegen, riep op tot een wapenstilstand, en stelde zelfs voor om troepen van de Afrikaanse Unie in te zetten om te proberen het conflict te beheersen.

De BRICS-landen, de belangrijkste van de ontwikkelingslanden, (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) die op dat moment toevallig een conferentie hadden en fel gekant waren tegen de NAVO-interventie riepen op tot stappen in de richting van diplomatie, onderhandelingen, en een wapenstilstand. Egypte, naast de deur, nam niet deel. Binnen de NAVO weigerde Duitsland om deel te nemen. Italië weigerde ook, in het begin, hoewel ze later wel meededen. Turkije hield zich afzijdig. Later sloten ook zij zich aan, maar in eerste instantie waren ze tegen de interventie. In het algemeen was de actie vrijwel eenzijdig. Het waren de traditionele imperialistische machten (Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten), die tussenbeide kwamen.

Het liep in feite uit op een humanitaire ramp. Misschien zou toch zijn gebeurd, maar het heeft er zeker toe geleid, vooral aan het einde met de aanvallen op BaniWalid en Sirte, de laatste pro-Gadaffi bolwerken. Zij zijn het belangrijkste centrum van de grootste stam van Libië, de Warfalla stam. Libië is een zeer verdeelde tribale samenleving, zij zijn een belangrijke stam, en dit was hun thuisbasis. Velen van hen waren hier behoorlijk bitter over. Zou het zijn opgelost door middel van diplomatie en onderhandelingen op de manier waarop de Afrikaanse Unie en BRICS-landen hadden voorgesteld? We weten het niet.

Het is ook opmerkelijk dat de International Crisis Group, dat is de belangrijkste, niet-gouvernementele organisatie die zich bezighoudt met aanhoudende conflicten en crises in de hele wereld, en zeer zeer gerespecteerd is, ook tegen interventie was. Ze waren sterk voor onderhandelingen en diplomatie. Echter, de positie van de Afrikaanse Unie en van anderen werd nauwelijks gerapporteerd in het Westen. Wie maakt het wat uit wat ze zeggen? In feite, als er al melding van werd gemaakt dan was het op geringschattende wijze, door erop te wijzen dat dat deze landen nauwe banden hadden met Gaddafi . Dat is feitelijk juist, maar datzelfde gold ook voor Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, tot het eind aan toe.

Hoe dan ook heeft de interventie plaatsgevonden en nu hoopt men op het beste, maar het is niet een erg fraai plaatje. U kunt een verslag er over lezen in de laatste uitgave van de London Review of Books door Hugh Roberts, die op dat moment de Noord-Afrikaanse directeur van de International Crisis Group was en zich gespecialiseerd heeft in de regio. Hij verzette zich tegen de interventie en omschrijft de resultaten als een tamelijk hopeloze chaos die de hoop ondermijnt voor een eventuele opkomst van een soort verstandig, democratisch, nationalisme.

Dus dat was niet zo mooi, maar hoe zit het met andere landen? Nou, de landen die het meest van belang zijn voor de Verenigde Staten en het Westen in het algemeen, zijn de olie-dictaturen en zij blijven zeer stabiel. Er waren pogingen om te proberen zich aan te sluiten bij de Arabische lente, maar ze werden verpletterd, zeer hard, zonder een woord van de westerse mogendheden. Soms was het heel gewelddadig, zoals in het oosten van Saoedi-Arabië en in Bahrein, meestal sjiitische gebieden, maar het resulteerde in hooguit een tik op de pols door de Westerse mogendheden. Ze wilden duidelijk dat de olie-dictaturen bleven. Dat is het centrum van hun macht.

In Tunesië dat grotendeels onder Franse invloed stond, steunden de Fransen de dictatuur tot het einde. In feite steunden ze die nog steeds nadat demonstraties in volle gang waren in het land. Tot slot, op het laatste moment, gaven ze toe dat hun favoriete dictator moest gaan. In Egypte, waar de Verenigde Staten en Groot-Brittannië de belangrijkste invloeden waren, was het hetzelfde. Obama steunde de dictator Mubarak tot vrijwel het laatste moment - tot het leger zich tegen hem keerde. Het werd onmogelijk om hem nog verder te steunen, zodat ze er bij hem op aandrongen weg te gaan en een overgang naar een soortgelijk systeem te maken.

Dit alles is vrij routinematig. Dit is de standaard procedure voor het omgaan met een situatie waarin je favoriete dictator in de problemen komt. Het ene geval volgt het andere op. Wat je in dat geval doet is het steunen van de dictator tot het einde, ongeacht hoe wreed en bloedig hij is. Dan, als het onmogelijk wordt, stel, omdat het leger of de business classes zich tegen hem hebben gekeerd, leidt hem dan voorzichtig ergens heen, (soms met de helft van de overheid schatkist in zijn zak) verklaar uw liefde voor de democratie, en probeer het oude systeem te herstellen. Dat is zo ongeveer wat er gebeurt in Egypte.

 

* TSA - luchtvaart en transport beveiligingsdienst
* Anwar al-Awlaki was een imam en Amerikaans staatsburger die in 2011 in Jemen om het   leven kwam door een drone aanval. Twee weken later werd ook zijn 16-jarige zoon op dezelfde wijze vermoord.
* Bagram -  Bagram Air Base, een gote Amerikaanse legerbasis in Afghanistan met detentiefaciliteiten.

Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie