Oekraïne, Gecorrumpeerde Journalistiek, en het Transatlantisch Geloof

Dit is een vertaling van het artikel 'The Ukraine, Corrupted Journalism, and the Atlanticist Faith' van Karel van Wolferen, 14 augustus 2014 The Unz Review

De Europese Unie wordt niet (meer) bestuurd door politici met een historisch besef, een nuchtere beoordeling van de wereldwijde realiteit, of eenvoudigweg gezond verstand dat gekoppeld is aan de lange termijn belangen van hetgeen ze besturen. Nergens werd dat sterker door bevestigd dan door de sancties die zij vorige week zijn overeengekomen om Rusland straf op te leggen. 

Een manier om hun dwaasheid te doorgronden is om bij de media te beginnen want ongeacht hun persoonlijke begrip of bezorgdheid moeten deze politici de schijn wekken het juiste te doen, hetgeen verzorgd wordt door TV en kranten. 

Sinds het bekend worden van het gruwelijke lot van de inzittenden van het Maleisische verkeersvliegtuig is er in grote delen van de Europese Unie een algemeen begrip van de mondiale werkelijkheid ontstaan dat afkomstig is van grote kranten en TV waarin de aanpak door de Anglo-Amerikaanse mainstream media werd gekopieerd, door 'nieuws' te presenteren waarbij verdachtmaking en laster in de plaats kwam van goede verslaggeving. Respectabele periodieken, zoals de 'Financial Times' of het ooit gerespecteerde Nederlandse 'NRC Handelsblad' waarvoor ik zestien jaar als Oost-Azië correspondent heb gewerkt, deden niet alleen mee met deze gecorrumpeerde journalistiek maar leidden het in de richting van dwaze conclusies. De mening van deskundigen en redactionele stukken die hieruit voortkwamen zijn verder gegaan dan ik me kan herinneren ooit te hebben meegemaakt bij eerdere voorbeelden van aanhoudende media-hysterie die aangewakkerd werd voor politieke doeleinden. Het meest flagrante voorbeeld dat ik tegenkwam was een anti-Poetin opinieartikel in The Economist van 26 juli , dat de toon had van Shakespeare's Henry V die zijn troepen aanspoort voor de slag van Agincourt tijdens zijn invasie van Frankrijk.

Men moet zich wel realiseren dat er niet zoiets bestaat als een algemene Europese krant of magazine die de Europese publieke ruimte bedient, in de zin van een platform waarop politiek geïnteresseerde Europeanen kunnen nadenken en debatteren over grote internationale ontwikkelingen. Omdat degenen die geïnteresseerd zijn in het wereldgebeuren meestal de internationale editie van de New York Times en de Financial Times lezen, zijn vragen en antwoorden over geopolitieke kwesties vaak gevormde of sterk beïnvloed door wat de redacties in New York en Londen als 'belangrijk' hebben bestempeld. Zienswijzen die daarvan sterk afwijken en die we tegenkomen in Der Spiegel, de Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Zeit en Handelsblatt komen niet verder dan de grenzen van Duitsland. Vandaar dat we ook niet zoiets zien ontwikkelen als een Europese opinie over mondiale zaken, zelfs niet als deze een directe invloed op de belangen van de Europese Unie zelf hebben.

De Nederlandse bevolking werd ruw uit een algemene staat van zelfgenoegzaamheid geschud met betrekking tot wereldgebeurtenissen die daarop van invloed zouden kunnen zijn, door de dood van 193 landgenoten (samen met een 105 mensen van andere nationaliteiten) in het neergehaalde vliegtuig en de media volgden al gauw de vinger die op instigatie van de Amerikanen richting Moskou wees. Verklaringen die op geen enkel wijze de schuld van de Russische president bevestigden leken buiten beschouwing te vallen. Dit stond gelijk op gespannen voet met de uitspraken van een nuchtere Nederlandse premier, die onder grote druk stond om aan het vingerwijzen mee te doen, maar die aandrong om te wachten op een grondig onderzoek van wat er precies gebeurd was.

De TV nieuwsprogramma's die ik de dagen direct daarna bekeek, hadden naast andere anti-Russische commentatoren, Amerikaanse, aan de neocons verbonden, talking heads uitgenodigd om de bekendmakingen te doen voor een verbijsterd en waarlijk geschokt publiek. Een Nederlands buitenlands beleid specialist legde uit dat de minister van Buitenlandse Zaken of diens plaatsvervanger niet naar de plaats des onheils kon gaan (zoals Maleisische ambtenaren wél deden) om de resten van de Nederlanders terug te krijgen, omdat dat zou neerkomen op een impliciete erkenning van de diplomatieke status voor de "separatisten ". Wanneer de Europese Unie en bloc een regime erkent dat door middel van een door de Amerikanen geïnitieerde staatsgreep tot stand is gekomen, zit je daar diplomatiek aan vast.

De inwoners en anti-Kiev strijders op de crash site werden afgeschilderd , met behulp van youtube beelden, als onwillige criminelen, wat veel kijkers aanzagen voor een bevestiging van hun schuld. Dit veranderde toen latere verslagen van echte journalisten beelden toonden van geschokte en diep bezorgde dorpelingen, maar de tegenstrijdigheid was niet verklaard, en de eerdere veronderstellingen van schurkachtigheid maakten niet plaats voor een objectieve analyse van wat in beginsel de redenen voor hun strijd zouden kunnen zijn. Tendentieus twitter en youtube 'nieuws' was de basis voor de officiële Nederlandse verontwaardiging ten aanzien van de Oost-Oekraïners geworden, en een algemene indruk ontstond dat er direct iets moest worden rechtgezet dat – opnieuw volgens de publieke opinie - volbracht werd door een grootse, door de publieke televisie geregistreerde ontvangst van de menselijke resten (bereikt door Maleisische bemiddeling) tijdens een waardige en sobere, krijgshaftige ceremonie. 

Uit niets dat ik heb gezien of gelezen leek ook maar iets door te schemeren van het feit dat de Oekraïne crisis - die leidde tot staatsgreep en een burgeroorlog - werd gecreëerd door neoconservatieven en een paar R2P ("Responsibility to Protect") fanatici in het State Department en het Witte Huis, die blijkbaar daartoe de vrije hand gegeven was door president Obama. De Nederlandse media leek zich er ook niet van bewust te zijn dat de ramp onmiddellijk getransformeerd werd tot een politieke voetbal voor de doeleinden van het Witte Huis en het State Department. De kans dat Poetin gelijk had toen hij zei dat de ramp niet gebeurd zou zijn als zijn aandringen op een staakt-het-vuren was aanvaard, was snel vergeten. 

In feite was het Kiev, die op 10 juni het staakt-het-vuren verbrak in de burgeroorlog tegen de Russisch sprekende Oost-Oekraïners die niet wensten te worden beheerst door een verzameling van schurken, de nakomelingen van de Oekraïense nazi's, en – van het IMF en de Europese Unie gecharmeerde – oligarchen. De vermeende 'rebellen' hebben vanaf het begin gereageerd op de start van de etnische zuiveringen (stelselmatige terreur bombardementen en gruwelijkheden - 30 of meer Oekraïners levend verbrand) gepleegd door strijdkrachten van Kiev, en waarvan weinig of niets is doorgedrongen in Europese berichtgeving.

Het is onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse NGO's, die officieel toegegeven hebben 5 miljard dollar te hebben uitgegeven aan politieke destabilisatie pogingen voorafgaand aan de februari-putsch in Kiev, opeens zouden zijn verdwenen uit de Oekraïne, of dat de militaire adviseurs en gespecialiseerde troepen uit Amerika werkeloos hebben gezeten toen Kiev´s militairen en milities de strategie voor hun burgeroorlog in kaart brachten; de nieuwe schurken immers, zijn als een regime dat aan een financieel infuus hangt van Washington, de Europese Unie en het IMF. Wat we weten is dat Washington het voortdurende geweld stimuleert in de burgeroorlog waarvan het mede-architect was.

Maar Washington heeft voortdurend de winnende hand gehad in een propaganda-oorlog tegen, geheel in tegenstelling tot wat de mainstream media ons willen doen geloven, een in essentie onwillige tegenstander. Golven van propaganda komen uit Washington en zijn gemaakt om in het plaatje te passen van een Poetin, gedreven en bijgestaan door een nationalisme – versterkt door het verlies van de Sovjet-imperium, die probeert om de Russische Federatie uit te breiden tot aan de grens van dat ter ziele gegane rijk. De meer avontuurlijke deskundologen, geïnfecteerd door neocon koorts, voorspellen een Rusland dat het Westen dreigt in te sluiten. Vandaar dat de Europeanen is wijsgemaakt dat Poetin diplomatie weigert, terwijl hij hier van meet af aan op aangedrongen heeft. Vandaar dat de heersende propaganda het effect heeft dat niet de acties van Washington , maar de acties van Poetin als gevaarlijk en extreem gezien worden. Iedereen met een persoonlijk verhaal dat Poetin en Rusland in een kwaad daglicht plaatst moet zich snel melden ; Nederlandse uitgevers kunnen er momenteel maar geen genoeg van krijgen.

Het lijdt geen twijfel dat de vaak genoemde propaganda uit Moskou bestaat. Maar er zijn manieren voor serieuze journalisten om concurrerende propaganda te wegen en om het onderscheid te kunnen maken tussen het waarheidsgehalte of leugens en onzin die ze bevatten. Binnen mijn gezichtsveld heeft dit slechts een beetje plaatsgevonden in Duitsland. Voor de rest moeten we de politieke realiteit bij elkaar vergaren door een beroep te doen op de – nu meer dan ooit onmisbare – Amerikaanse websites die openstaan voor klokkenluiders en ouderwetse onderzoeksjournalistiek, en die vooral sinds de aanvang van de 'oorlog tegen het terrorisme' en de invasie van Irak, een stabiele stroom hebben gevormd van 'samizdat' publicaties.

In Nederland wordt bijna alles dat afkomstig is van het State Department als zoete koek geslikt.

De geschiedenis van Amerika, sinds de ondergang van de Sovjet-Unie, van werkelijk adembenemend leugens; over Panama, Afghanistan, Irak, Syrië, Venezuela, Libië en Noord-Korea; zijn reputatie van omvergeworpen regeringen; haar black-op en false flag operaties; en zijn heimelijk garnizoenering van de planeet met een duizendtal militaire bases, wordt gemakshalve genegeerd. De bijna-hysterie die ontstond gedurende de week na het neerhalen van het vliegtuig weerhield mensen met enige kennis van de relevante geschiedenis ervan hun mond open te doen. Zekerheid voor een baan is in de huidige journalistieke wereld heel wankel, en tegen de stroom ingaan zou bijna gelijk staan als vriendschap sluiten met de duivel, omdat het iemands journalistieke 'geloofwaardigheid' zou schaden.

Wat een oudere generatie van serieuze journalisten doet twijfelen aan de geloofwaardigheid van de media is de redactionele onverschilligheid voor mogelijke aanwijzingen die de officiële verhaal lijn zou kunnen ondermijnen of vernietigen; een verhaal lijn zoals die al tot in de populaire cultuur is doorgedrongen zoals blijkt uit nonchalante opmerkingen die gebruikt worden om boek en film recensies op te leuken, en nog veel meer. In Nederland staat het officiële verhaal al in steen gebeiteld, wat geen verrassing mag heten nadat het tienduizend keer werd herhaald. Het kan niet worden uitgesloten, natuurlijk, maar het is op geen enkel bewijs gebaseerd.

De aanwezigheid van twee Oekraïense gevechtsvliegtuigen in de buurt van het Maleisische vliegtuig op de Russische radar zou een mogelijke aanwijzing zijn waarin ik als journalist of als lid van het onder Nederlandse leiding staande onderzoeksteam zeer geïnteresseerd zou zijn. Dit leek te worden bevestigd door een BBC reportage met ooggetuigenverslagen vanaf de grond door dorpelingen die duidelijk een ander vliegtuig, een jachtvliegtuig, dicht bij het verkeersvliegtuig, kort voor de tijd van de crash zagen, en explosies vanuit de lucht hoorden. Dit rapport heeft onlangs de aandacht getrokken, omdat het werd verwijderd uit het archief van de BBC.

Ik zou met Michael Bociurkiw willen praten, een van de eerste inspecteurs van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) die de crash site bereikte en meer dan een week besteedde aan het onderzoek naar het wrak en die op CBC World News sprak van twee of drie doorzeefde stukken van de romp. "Het ziet er bijna als mitrailleurvuur; zeer, zeer sterk mitrailleurvuur dat deze unieke sporen achterliet en die we elders niet tegenkwamen"

Ik zou zeker ook de – naar verluidt in beslag genomen – radar en gespreksopnames van de Kiev luchtverkeersleiding willen bekijken om te begrijpen waarom de Maleisische piloot van de koers afweek en snel daalde, kort voordat zijn vliegtuig neerstortte, en erachter te komen of buitenlandse luchtverkeersleiders in Kiev inderdaad onmiddellijk werden weggestuurd na de crash. Net als de 'Veteran IntelligenceProfessionals voor Sanity', zou ik er zeker bij de Amerikaanse autoriteiten met toegang tot satellietbeelden op aandringen om de bewijzen die zij beweren te hebben van BUK raket batterijen 'in handen van rebellen' als wel voor Russische betrokkenheid openbaar te maken, en hen vragen waarom ze dat nog niet hebben gedaan. Tot nu toe heeft Washington zich gedragen als een chauffeur die een blaastest weigert. Sinds inlichtingendiensten hebben gelekt naar een aantal Amerikaanse kranten om uiting te geven van hun onzekerheid aangaande een aantal Amerikaanse 'zekerheden' zoals die door hun minister van Buitenlandse Zaken wereldkundig werden gemaakt, zou mijn nieuwsgierigheid onuitputtelijk zijn.

Om de Europese media loyaliteit jegens Washington in de Oekraïne kwestie en het slaafse gedrag van Europese politici in perspectief te plaatsen, moeten we allereerst weten wat 'Atlantisme' is en het begrijpen. Het is een Europees geloof. Het heeft geen aanleiding gegeven tot een officiële doctrine natuurlijk, maar het functioneert wel als zodanig. Het is goed samengevat door de Nederlandse slogan op het moment van de invasie in Irak: “Zonder Amerika gaat het niet”. Uiteraard was het de Koude oorlog die aan de wieg heeft gestaan van dat (trans)Atlantisme. Ironisch genoeg won dit aan kracht op een moment dat de dreiging van de Sovjet-Unie minder overtuigend leek te worden voor een groeiend aantal van de Europese politieke elites. Dat was waarschijnlijk toe te schrijven aan de generatiewisseling: hoe verder weg van de Tweede Wereldoorlog, hoe minder Europese regeringen zich herinnerden wat het betekent om een onafhankelijk buitenlands beleid inzake mondiale aangelegenheden te bedrijven. Huidige regeringsleiders van de Europese Unie zijn niet vertrouwd met praktisch, strategisch overleg. Routinematig denken over internationale betrekkingen en mondiale politiek is diep verankerd in de Koude Oorlog epistemologie.

Dit leidt ook onvermijdelijk tot 'verantwoordelijk' redactionele beleid. Atlantisme is nu een vreselijke kwelling voor Europa: Het bevordert historisch geheugenverlies, moedwillige blindheid en gevaarlijk verkeerd begrepen politieke woede. Maar het gedijt op een mengsel van niet aflatende, boven elke twijfel verheven Koude Oorlog zekerheden over bescherming, Koude Oorlog loyaliteiten ingebed in de populaire cultuur, pure Europese onwetendheid, en een begrijpelijke tegenzin om toe te geven dat we zelfs voor een klein deeltje gehersenspoeld zouden kunnen zijn. Washington kan de schandaligste dingen te doen terwijl het Atlantisme intact blijft vanwege ieders vergeetachtigheid, waarvan de media geen enkele poging doet om het te genezen. Ik ken Nederlanders die onpasselijk zijn geworden van de verguizing van Poetin, maar het idee dat in het kader van Oekraïne het vingerwijzen richting Washington moet gaan is welhaast onaanvaardbaar.

Vandaar dat Nederlandse kranten en tijdschriften, samen met vele anderen in Europa, zich er niet toe kunnen zetten de Oekraïne-crisis in het juiste perspectief te plaatsen door te erkennen dat Washington het allemaal begonnen is, en dat Washington in plaats van Poetin de sleutel heeft tot de oplossing ervan. Het zou een neerkomen op het het afzweren van Atlantisme.

Atlantisme ontleent veel van haar kracht aan de NAVO, de institutionele belichaming. De reden voor het bestaan van de NAVO, dat verdween met de ondergang van de Sovjet-Unie, is grotendeels vergeten. In 1949 gevormd, is het gebaseerd op het idee dat de trans-Atlantische samenwerking voor veiligheid en defensie na de Tweede Wereldoorlog noodzakelijk was geworden, in het aanzicht van een communisme, georkestreerd door Moskou, met de bedoeling om de hele planeet over te nemen. Waar veel minder over gesproken werd was het Europese interne wantrouwen, toen de Europeanen begonnen aan hun eerste stappen in de richting economische integratie. NAVO vormde een soort van Amerikaanse garantie dat er geen macht in Europa ooit zou proberen om de anderen te domineren.

De NAVO is al sinds enige tijd een blok aan het been geworden voor de Europese Unie, omdat het de ontwikkeling van een gecoördineerd Europees buitenlands en defensiebeleid in de weg staat en het de lidstaten gedwongen heeft om instrumenten van Amerikaanse militarisme te worden. Het is ook een morele last omdat de regeringen die deelnamen aan de 'coalition of the willing' gedwongen waren hun burgers de leugen te verkopen dat de Europese soldaten die stierven in Irak en Afghanistan een noodzakelijk offer waren om Europa te beschermen tegen terroristen. Regeringen die troepen hebben geleverd aan de door de VS bezette gebieden hebben dit over het algemeen met grote tegenzin gedaan, daarmee het verwijt over zich afroepend – door een opeenvolgende reeks van Amerikaanse functionarissen – dat de Europeanen doen te weinig voor het collectieve doel van de verdediging van de democratie en de vrijheid.

Zoals kenmerkend is voor een ideologie, kent Atlantisme geen historische context. Als paardenmiddel tegen de kwelling van fundamenteel politieke dubbelzinnigheid creëert het zijn eigen geschiedenis: Een die kan worden herschreven door de Amerikaanse mainstream media terwijl ze behulpzaam zijn bij het verspreiden van het woord van Washington.

Daar kan haast geen betere demonstratie van denkbaar zijn dan de Nederlandse ervaring op dit moment. In gesprekken de afgelopen drie weken bleken vrienden oprecht verbaasd toen ik hen eraan herinnerde dat de Koude Oorlog eindigde via diplomatie met een deal die op Malta gemaakt werd tussen Gorbatsjov en de oudere Bush in december 1989, waarin James Baker het bij Gorbatsjov voor elkaar kreeg dat hij de hereniging van Duitsland en terugtrekking van de Warschaupact troepen zou aanvaarden tegenover een belofte dat de NAVO niet met zelfs maar een centimeter zou worden uitgebreid naar het oosten. Gorbatsjov beloofde geen geweld te gebruiken in Oost-Europa, waar de Russen zo'n 350.000 troepen hadden in Oost-Duitsland alleen al, in ruil voor de belofte van Bush dat Washington niet zou profiteren van een Sovjet terugtrekking uit Oost-Europa. Het was Bill Clinton die terug kwam op die Amerikaanse beloften toen, om puur electorale redenen, hij pochte over een uitbreiding van de NAVO en in 1999 de Tsjechische Republiek en Hongarije volwaardig lid maakte. Tien jaar later was dit ledental uitgebreid met nog eens negen nieuwe landen, en op dat moment was het aantal NAVO-landen het dubbele van het aantal tijdens de Koude Oorlog. De beroemde Amerikaanse specialist op Rusland gebied, ambassadeur George Kennan, grondlegger van de Koude Oorlog insluitingspolitiek, riep Clinton's zet “de meest noodlottige dwaling van het Amerikaanse beleid in het gehele post-Koude Oorlog tijdperk.”

Historische onwetendheid opgehitst door Atlantisme wordt schrijnend zichtbaar in de stelling dat het ultieme bewijs in de zaak tegen Vladimir Poetin bestaat uit zijn invasie van de Krim. Nogmaals, de politieke realiteit hier is gecreëerd door de Amerikaanse mainstream media. Er was geen invasie, de Russische matrozen en soldaten waren er immers al want het is de thuisbasis van de 'warm water' Zwarte Zee basis voor de Russische marine. De Krim is al een deel van Rusland voor zo lang als de Verenigde Staten bestaat. Chroesjtsjov, die zelf afkomstig was uit Oekraïne, gaf het in 1954 aan de Oekraïense Socialistische Republiek, wat neer kwam op het verplaatsen van een regio naar een andere provincie, omdat Rusland en Oekraïne nog tot hetzelfde land behoorden. De Russisch sprekende Krim bevolking was daar alleen maar blij mee, omdat het zich in een referendum eerst had uitgesproken voor onafhankelijkheid van het Kiev regime dat voortkwam uit de staatsgreep, en vervolgens voor de hereniging met Rusland.

Degenen die beweren dat Poetin geen recht had om zoiets te doen zijn zich niet bewust van een ander onderdeel van de geschiedenis, waarin de Verenigde Staten hun (Star Wars) raketafweersysteem steeds dichter richting de Russische grens hebben verplaatst, zogenaamd om vijandige raketten te onderscheppen uit Iran, die echter niet bestaan. Schijnheilige gepraat over de territoriale integriteit en soevereiniteit is onder deze omstandigheden zinloos, en komend van een Washington dat het concept van soevereiniteit in zijn eigen buitenlands beleid het raam uit heeft gegooid, is het ronduit belachelijk.

Een verachtelijke Atlantische zet was de uitsluiting van Poetin van de vergaderingen en andere evenementen in verband met de herdenking van de landing in Normandië, voor het eerst sinds 17 jaar. Als gevolg hiervan werd de G8 de G7. Geheugenverlies en onwetendheid hebben de Nederlanders blind gemaakt voor een geschiedenis die hen direct aangaat, omdat de Sovjet-Unie het hart van de nazi's (dat Nederland bezet hield) wegsneed tegen een kostprijs van onvergelijkbare en onvoorstelbare aantallen militaire doden; zonder dat zou er geen Normandische invasie geweest zijn.

Nog niet zo lang geleden leken de complete militaire rampen van Irak en Afghanistan de NAVO te voeren naar een punt waar de onvermijdelijke ondergang niet meer ver weg leek te kunnen zijn. Maar de Oekraïne crisis en Poetins daadkracht in het voorkomen dat de Krim met zijn Russische marinebasis eventueel in de handen van de Amerikaanse-eigendom alliantie zou vallen, kwam als een godsgeschenk voor deze, eerder nog, wankelende instelling.

De leiding van de NAVO is bezig met troepenverplaatsingen om hun aanwezigheid in de Baltische staten te versterken, het verzenden van raketten en gevechtsvliegtuigen naar Polen en Litouwen, en sinds het neerhalen van de Maleisische vliegtuig makt men aanstalten tot verdere militaire bewegingen die kunnen omslaan tot gevaarlijke provocaties voor Rusland. Het is duidelijk geworden dat de Poolse minister van Buitenlandse Zaken samen met de Baltische landen, die niet deelnamen aan de NAVO toen haar bestaansreden nog verdedigd kon worden, een sterke drijvende kracht erachter zijn geworden. Een sfeer van mobilisatie heeft zich verspreid de afgelopen week.

De buikspreekpoppen Anders Fogh Rasmussen en Jaap de Hoop Scheffer kunnen worden ingeroepen om op tv-schermen fel tekeer te gaan tegen terugkrabbelende NAVO-lidstaten. Rasmussen, de huidige secretaris-generaal, verklaarde op 7 augustus in Kiev, dat de NAVO “steun voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne onwrikbaar wordt”, en dat hij op zoek is om samenwerking met het land te versterken bij de alliantie top in Wales in september. Dat partnerschap is al sterk, zo zei hij, “en als reactie op de agressie van Rusland, zal de NAVO trachten nog nauwer samen te werken met Oekraïne om zijn strijdkrachten en defensie-instituten te hervormen.”

In de tussentijd hebben in het Amerikaanse Congres 23 Republikeinen senatoren wetgeving gesteund, de “Russische Agressie Voorkoming Wet” genaamd, die bedoeld is om het voor Washington mogelijk te maken om Oekraïne een niet-NAVO-bondgenoot te maken, hetgeen kan dienen als aanzet tot een directe militaire conflict met Rusland. We zullen waarschijnlijk moeten wachten tot na de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen om te zien wat er van geworden is, maar het helpt diegenen in Washington die bereid zijn om volgende stappen in Oekraïne te nemen alvast aan een politiek excuus.

In september vorig jaar hielp Poetin Obama door het hem mogelijk te maken om een – door de neocons gepushte bombardementscampagne tegen Syrië – te voorkomen, zoal hij ook had geholpen bij de verwijdering van de lont uit het kruitvat ten tijde van het nucleaire geschil met Iran, een andere neocon project. Dit leidde tot een neocon vastberadenheid om de band tussen Poetin en Obama te breken. Het is nauwelijks een geheim dat de neoconservatieven verlangen naar de omverwerping van Poetin en de uiteindelijke verbrokkeling van de Russische Federatie. Wat in Europa minder bekend is, is het bestaan van tal van NGO's die in Rusland actief zijn om ze hiermee een handje te helpen. Vladimir Poetin zou nu of binnenkort toe kunnen slaan, de NAVO en het Amerikaanse Congres voor te zijn, door het innemen van Oost-Oekraïne, iets wat hij waarschijnlijk had moeten doen direct na de Krim-referendum. Dat zou natuurlijk het bewijs zijn geweest van zijn kwade bedoelingen in de Europese redactionele ogen.

In het licht van dit alles zal een van de meest doorslaggevende vragen in de huidige mondiale kwesties zijn: Wat er moet gebeuren voor de Europeanen om zich te realiseren dat Washington met vuur speelt en niet langer de beschermer is waarop ze hadden gerekend, en in plaats daarvan nu een gevaar geworden is voor hun veiligheid? Zal het moment komen waarop duidelijk wordt dat de Oekraïne crisis, boven al het andere, gaat over het plaatsen van Star Wars raketbatterijen langs een omvangrijk stuk van de Russische grens, hetgeen Washington - in de krankzinnige jargon van nucleaire strategen - 'first strike' capaciteit verschaft?

Het begint door te dringen bij de oudere Europeanen dat de Verenigde Staten vijanden hebben die niet Europa's vijanden zijn , omdat zij hen nodig hebben voor binnenlandse politieke redenen; om een economisch enorm belangrijk oorlogsindustrie draaiend te houden en als lakmoesproef te dienen om de kandidaten voor een openbaar ambt te testen op hun goede bedoelingen. Maar terwijl het gebruik van 'schurkenstaten' en terroristen als doelwit voor 'rechtvaardige oorlogen' nooit erg overtuigend is geweest, zou een Rusland onder Poetin – gedemoniseerd door een militaristische NAVO – de transatlantische status quo kunnen helpen verlengen. De waarheid achter het lot van de Maleisische vliegtuig, dacht ik vanaf het moment dat ik erover hoorde, zou politiek worden bepaald. De zwarte dozen zijn in Londen. In NAVO-handen?

Andere belemmeringen voor een ontwaken blijven enorm; financialisering en neoliberale beleid heeft een intieme transatlantische verstrengeling van plutocratische belangen voortgebracht. Samen met het Atlantische vertrouwen hebben deze factoren geholpen de politieke ontwikkeling van de Europese Unie te dwarsbomen, en daarmee het vermogen van Europa om verder te gaan met onafhankelijke politieke beslissingen. Sinds Tony Blair, heeft Groot-Brittannië in de zak van Washington gezeten, en sinds Nicolas Sarkozy kan men min of meer hetzelfde van Frankrijk zeggen.

Resteert: Duitsland. Angela Merkel was duidelijk ongelukkig met de sancties, maar uiteindelijk ging ze mee omdat ze aan de goede kant van de Amerikaanse president wil blijven, en de Verenigde Staten heeft als overwinnaar in de Tweede Wereldoorlog nog steeds invloed door een verscheidenheid van overeenkomsten. Minister van Buitenlandse Zaken van Duitsland, Frank-Walter Steinmeier, geciteerd in kranten en te zien zijn op tv, verwierp de sancties en wees naar Irak en Libië als voorbeelden van de resultaten die voortkwamen uit escalatie en ultimatums, maar ook hij draait bij en zal zich uiteindelijk bij de rest voegen.

Der Spiegel is een van de Duitse kranten die hoop bieden. Een van de columnisten, Jakob Augstein, valt de 'slaapwandelaars' aan die hebben ingestemd met sancties, en berispt collega's die met de vinger naar Moskou wijzen. Gabor Steingart, die Handelsblatt publiceert , ijvert tegen de “Amerikaanse neiging tot verbale en vervolgens tot militaire escalatie, de isolatie, demonisering, en het aanvallen van vijanden” en concludeert dat ook de Duitse journalistiek “is overgestapt van nuchter naar onrustig in een kwestie van weken. Het spectrum van meningen is versmald tot het gezichtsveld van een telescoopvizier .” Er moeten meer journalisten in andere delen van Europa zijn die dit soort dingen zeggen, maar hun stemmen zijn onhoorbaar door het geraas van laster.

Geschiedenis wordt geschreven, opnieuw. Wat wellicht het lot van Europa kan bepalen, is dat ook buiten de verdedigers van het Transatlantische Geloof, fatsoenlijke Europeanen zich er niet toe kunnen brengen om te geloven in het disfunctioneren en de volslagen onverantwoordelijkheid van de Amerikaanse staat.

*Vanwege het formaat van het artikel en de haast om de vertaling af te krijgen zullen er ongetwijfeld nog regelmatig kleine wijzigingen en aanpassingen volgen. Ook zijn vertaal correcties of suggesties welkom. De wijzigingen zullen hieronder vermeld worden.

 

Dit werk is valt onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie.